آشنایی با دانشگاه تهران

دانشگاه تهران یکی از دانشگاه های دولتی و نیز بزرگترین مرکز آموزشی عالی در ایران می‌باشد. این دانشگاه در سال 1313 به فرمان رضاشاه پهلوی در تهران تأسیس شد. این دانشگاه در حال حاضر نیز دایر می‌باشد و نیز دارای 25 دانشکده، 9 پردیس و همچنین 11 مرکز پژوهشی می‌باشد. هم‌اکنون ریاست این دانشگاه بر عهده‌ی آقای محمود نیلی احمدآبادی می‌باشد. در این مقاله قصد داریم به معرفی دانشگاه تهران بپردازیم. توصیه می کنیم داوطلبان کنکور ارشد 98، در صورتی که ورود به این دانشگاه معتبر را هدف خود قرار داده اند، برای آشنایی هر چه بیشتر با این دانشگاه، تا انتهای این مقاله با لایوآموز همراه شوند.

تاریخچه دانشگاه تهران

از دانشگاه تهران تاریخچه معتبر و کاملی درمورد بنیان‌گذاری و تأسیس آن در دسترس نیست و همچنین نهاد انتشار نیز منابع کاملی را در اختیار ندارند؛ بنابراین درباره‌ی این موضوع افراد مختلفی، نطرات متفاوتی داده‌اند. در بیانیه‌ای گفته شده‌است که این دانشگاه توسط دکتر سنک که نماینده مجلس نخست بود در سال 1305 تأسیس شد. درنامه‌ای به وزیر معارف درباره اقدامی در درمورد تأسیس این دانشگاه شده‌است؛ محمد تدین پاسخ داد:

راجع به اونیورسیته که آن را می‌توانیم دارالعلوم بگوییم کمال علاقه را دارم و مشغول تهیه لوازم مقدمات آن هستم. نظر من این است که در یک فضای وسیعی که شاید ۸۰ تا ۱۰۰ هزار ذرع مربع وسعت داشته باشد، بنایی ساخته شود که شعب علوم و فنون در آنجا تأسیس گردد.وزیر دَربار وقت، عبدالحسین تیمورتاش، از طرف رضا شاه، عیسی صدیق (صدیق اعلم) را مأمور کرد تا در سال ۱۳۱۰ ه‍.خ به ایالات متحده آمریکا سفر کرده و پس از مطالعه در «تأسیسات علمی دنیای جدید»، طرحی برای تأسیس دانشگاه در کشور به دولت تقدیم نماید. طرح صدیق مورد قبول کفالت وزارت معارف وقت، علی اصغر حکمت، قرار گرفت و با پیگیری ایشان، علی‌اصغر حکمت سرانجام دانشگاه تهران در هشتم خرداد ماه ۱۳۱۳ ه‍.خ به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

در بهمن‌ماه سال ۱۳۱۲، جلسه هیئت دولت وقت تشکیل و در آن در زمینه آبادی تهران و زیبایی و شکوه ابنیه، عمارات و کاخ‌های زیبای آن سخن به میان آمد. محمدعلی فروغی که در آن روز، ریاست وزراء را برعهده داشت، از یک سو و دیگر وزیران از سوی دیگر زبان به تحسین و تمجید شهر گشودند و برخی از آنان برای جلب رضایت شاه در این مقال، عنان از کف بدادند اما در این میان علی اصغر حکمت، کفیل وزارت معارف، بی‌آنکه پیشرفتهای پایتخت را نادیده انگارد، با لحنی محتاطانه چنین گفت: «البته که در آبادی و عظمت پایتخت شکی نیست» ولی تنها نقص آشکار آن اینست که «انیورسته» ندارد و حیف است که در این شهر نوین از این حیث از دیگر بلاد بزرگ عالم، واپس ماند». این سخنان ارزشمند تأثیر خود را برجای نهاد و بی‌درنگ مقبول همگان افتاد. از این رو علی‌اکبر داور با تخصیص بودجه اولیه‌ای به میزان ۲۵۰٬۰۰۰ تومان به وزارت معارف باعث گردید تا زمین مناسبی برای تأسیس دانشگاه یافته شده و ساختمان آن را در اسرع وقت پدید آید.[۳] علی اصغر حکمت بی‌درنگ دست به کار شد و جستجو برای مکان‌یابی مناسب دانشگاه را با کمک و مشاوره آندره گدار، معمار چیره‌دست فرانسوی که در آن روزگار به عنوان مهندس در خدمت وزارت معارف بود آغاز کرد. آنان پس از جستجوی بسیار در میان ابنیه، باغ‌ها و زمین‌های فراوان آن روز اطراف تهران باغ جلالیه را برای احداث دانشگاه برگزیدند. در همین حال برخلاف امروز که یافتن زمین مناسب در شهر تهران برای ایجاد دانشگاهی عظیم تقریباً ناممکن است، در آن روزها زمین‌های فراوانی وجود داشت که صاحبان آن‌ها نه تنها در فروش آن‌ها امساکی نداشتند بلکه برای واگذاری به چنین مؤسساتی که مسلماً سود کلانی هم به دنبال داشت، سر و دست می‌شکستند. از همین رو بود که گروهی از مالکین اراضی بهجت آباد با سوءاستفاده‌هایی نظر وزیر مالیه وقت را جلب کرده بودند که زمین‌های آن‌ها را برای تأسیس دانشگاه خریداری نماید. در حالی که به نظر موسیو گدار عرصه آن زمین‌ها تنگ و موقعیت آن‌ها سیل گیر بود و برای تأسیس دانشگاه به هیچ روی مناسب نبود. با این همه مرحوم داور رجحان در جلسه هیئت دولت به‌سختی بر خرید اراضی بهجت آباد پای فشرد و نظر بیشتر اعضاء را جلب کرده و سرانجام دولتیان، بهجت آباد را برگزیدند. در همین حال که علی اصغر حکمت دل‌شکسته و ناامید ناظر ماجرا بود، رضاشاه وارد شد و گفت: «باغ جلالیه را برگزینید. بهجت آباد ابداً شایسته نیست عرصه آن کم و اراضی آن سیل گیر است.» دولتیان در برابر این سخنان قاطع، زبان در کام کشیدند و احدی دم برنیاورد.

دانشگاه تهران با ادغام چندین مدرسه و موسسسه از جمله دارالفنون، مدرسه علوم سیاسی، مدرسه طب، مدرسه عالی فلاحت و صنایع روستایی، مدرسه فلاحت مظفر که (اولین مدرسه کشاورزی ایران محسوب می‌شد)، مدرسه صنایع و هنر (تأسیس توسط کمال الملک)، مدرسه عالی معماری، مدرسه عالی حقوق و نیز چند مرکز آموزش عالی دیگر تهران برپا گردید. و در آخر در 15 بهمن همان سال کلنگ تأسیس کردن دانشگاه تهران توسط شخص رضا شاه بر زمین‌های پردیس جلالیه کوبیده‌ شد.

طرح، الگو و توسعه

به صراحت می‌توان گفت که این دانشگاه بر اساس موسسات و آموزش‌های عالی فرانسه بنیان گذاری شده‌است و نیز حتی طراحان این ساختمان‌ها، مهندسین پر مهارت فرانسوی بودند. همچنین برنامه‌های هنر کده این دانشگاه بر اساس الگوی دانش‌سرای ملی هنر‌های زیبای پاریس برنامه ریزی شده‌بود.

پردیس و بنا‌های این دانشگاه یکی از زیباترین معماری های این عصر می‌باشد که به این دانشگاه نقش و طرح زیبایی را ادا کرده‌است. از طراحان این معماری می‌توان اسامی معماران اروپایی همچون رولاند دوبرول، ماکسیم سیرو، مارکوف، آلکساندر موزر، آندره گدارد و نیز محسن فروغی را نام برد. سیستم پژوهشی و ساختار تدریس دانشگاه تهران به مرور در اواخر دهه1940 میلاد به سمت سیستم دانشگاه‌های امریکایی سوق داده‌شد؛ برای مثال می‌توان به دانشکده کشاورزی آن اشاره نمود که به کمک و توجه دانشگاه یوتا گسترش و توسعه چشم‌گیری داشت.

نمونه‌های دیگری را که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد عبارتند از: موسسه علوم اداری دانشگاه (دانشکده مدیریت کنونی) که در سال 1945 به کمک دانشگاه کالیفرنیا جنوبی و نیز به ریاست هری مارلو از این دانشگاه به ارائه کردن مدارج دکترا آغاز نمود. همچنین موسسه روزنامه‌نگاری دانشگاه در سال 1958 به کمک دانشگاه ویرجینیا و جیمز ولارد شروع به کار کرد. دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا  در سال 1965  در رشته دکترای بیماری های سلولی شروع به تحصیل و کار کرد.

از جمله دانشگاه های دیگر آمریکایی که بر فعالیت‌های علمی و آکادمیک دانشگاه تهران نظارت کامل می‌کردند می‌توان به دانشگاه ایندیانا، دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپاین، دانشگاه کلرادو در بولدر، دانشگاه آلاباما، و دانشگاه ایالتی کلرادو اشاره نمود.

رتبه‌بندی‌های بین‌المللی

این دانشگاه بدون درنظر گرفتن دانشگاه علوم پزشکی در سال2009 در رتبه‌بندی SCImago، که بر اساس تعداد مقالات علمی موسسات تحقیقاتی دولتی و آموزش عالی کشورهای مختلف که در دیتابیس Scopus و نیز از نتایج انتشارات حاصل  Elsevier گردیده‌است در رتبه 308 جهان و در خاور میانه بعد از 4 دانشگاه اسرائیلی در رتبه 5 قرار داشت.

طبق آمار داده شده درمورد رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر جهان در ژوئیه سال 2011 و نیز بر اساس وب سجنی که صورت گرفت، دانشگاه تهران برترین دانشگاه ایران معرفی گردید. این دانشگاه در جهان درجایگاه 708 قرار گرفت و نیز در شاخص اندازه صفحات وب امتیاز 502، در شاخص قابلیت مشاهده از سوی افراد امتیاز961، در شاخص فایل‌های قابل دسترسی امتیاز788 و همچنین در شاخص میزان ارجاعات امتیاز 384 را کسب نمود و این امتیازات در حالی بود که این دانشگاه طبق آخرین نسخه‌هایی که از رتبه‌بندی و بومتریک در مرداد ماه اعلام شده بود، این دانشگاه در جایگاه938 قرار داشت.

دانشگاه تهران درسال 2014 بر اساس نظام رتبه بندی بین المللی دانشگاهی شانگهای در بین دانشگاه‌های برتر جهان موفق به کسب رتبه566 شد و در سال 2015 نیز این رتبه به 201-300 ارتقا پیدا نمود. همچنین این دانشگاه در رشته‌های فنی و مهندسی خود نیز در تبه 51-75 و در بین 100 دانشگاه برتر جهان قرار گرفت.

سردر دانشگاه تهران، سمبل علم و معرفت

این دانشگاه در سطح جهانی از ارزشی بالا برخوردار است که باعث شده تا سردر آن شهرت جهانی را برای این دانشگاه و تهران حاصل نماید. از این دانشگاه تاریخی علاوه بر این‌که در سطح ملی می‌توان به‌عنوان سمبل علم و دانش، معرفت، زندگی زیبا و سرشار از انرژی دانشجویی دانست، در خارج از ایران نیز به عنوان یک دانشگاه معروف و نامدار در سطح خاورمیانه شناخته می شود.

تنها با یک بررسی ساده می‌توان گفت که میان معروف‌ترین و نیز معتبرترین دانشگاه‌های دنیا، دانشگاه تهران تنها دانشگاهی می‌باشد که به وسیله یک بنای فرهنگی سمبلیک با یک مهندسی بسیار پیچیده توانسته پیام‌های ویژه‌ای را از نظر معنوی، علمی، فرهنگی و... را به مخاطبین خود و افراد منتقل کند.

با یک بررسی گذرا می‌توان ادعا کرد که از میان معروف‌ترین و معتبرترین دانشگاه‌های دنیا، دانشگاه تهران تنها دانشگاهی است که از طریق یک بنای فرهنگی سمبلیک با مهندسی پیچیده، پیام‌های ویژه معنوی، علمی و فرهنگی را به مخاطبان خود القا می کند.

برخی طرح سردر این دانشگاه را به این گونه تعبیر می‌کنند که آن دو تصویر پرنده تصویر خیالی‌است که در ذهن طراح نقش گرفته که بال‌هایشان برای اوج گرفتن و برخاستن از زمین گشوده‌اند. طراح علم و دانش را در ذهن خود به دوبال تشبیه کرده‌است که وارد شدن به دانشگاه را با آن دو ممکن و خروج از دانشگاه را صعود افراد بر فراز اجتماع را با تقویت و کمک آن دو بال می‌داند. همچنین برخی دیگر آن را شبیه کتابی می‌دانند که به صورت باز در دید افراد قرار داده‌اند که می‌خواهد ارزش علم و دانش و مطالعه را نشان دهد. اما از تاریخچه و نحوه ساخت این سردر اطلاعات دقیق و اسناد کاملی در دسترس نمی‌باشد.

درسال‌های 45-46 با توجه به دستور ریاست وقت دانشگاه برای طراحی سردر آن درمیان دانشجویان و طراحان مسابقه‌ای برپاشد که در نتیجه بین تمام طرح های دانشجویان، طرح دانشجویی به نام کوروش فرزامی که یکی از دانشجویان دانشکده هنر‌های زیبا بود به عنوان بهترین طرح انتخاب و برای اجرای آن آماده شد. این کار برای اجرا ابتدا به یک شرکت پیمانکار سوئیسی واگذار شد اما به دلیل نواقصی که در مراحل قالب بندی برایشان پیش آمد از ادامه کار با این شرکت ممانعت شد و ادامه کار را به یک شرکت پیمانکاری ایرانی به نام آرمه واگذار گردید و به اتمام رسیده شد. با توجه به آخرین صورت حساب‌ها و وضعیت شرکت ارمه هزینه اجرا و ساخت این طرح مبلغ24هزار و500 بوده‌است. همچنین تاریخ سال این سردر را در سال‌های 45-46 می‌دانند اما تا سال1348 هیچ سندی را در مورد این موضوع در آشیو این دانشگاه نمی توان یافت.

در نشریه 2 هنر معماری که مربوط به تیر-مرداد-شهریور1348 می‌شد عکس‌هایی از سردر دانشگاه تهران به چاپ وانتشار رسیده بود و در آن نام طراح و محاسب سردر ذکر گردیده بود (طراح: کوروش فرزامی و محاسب آن: سیمون سرکیسیان ذکر نام برده بودند.) همچنین در کتابچه‌ای که راهنمای این دانشگاه است عکس‌هایی از سردر به چابپ رسیده ‌است.

جاذبه های تاریخی دانشگاه

ساختمان ها و بناهای اولیه این دانشگاه به عنوان یکی از آثارملی ایران به ثبت جهانی رسیده و از ازرش ملی برخوردار است؛ اما درمیان این‌ها مراکزی چون باغ نگارستان، موزه مقدم و مسجد دانشگاه چشم اندازی می‌کنند و از جذابیت منحصربه‌فردی برخوردار هستند.

باغ نگارستان: این باغ در زمان فتحعلی شاه قاجار در این دانشگاه احداث شد و در سال 1307 به عنوان اولین مدرسه عالی و نیز با عنوان دارالمعلمین عالی شناخته و بهره برداری شد. اکنون این نام این باغ در فهرست آثارملی ایران جای گرفته‌است.

موزه مقدم: این موزه مجموعه‌ای از گنجینه‌های با ازرش هنری دکتر محسن مقدم، یکی از اساتید دانشکده هنرهای زیبا می‌باشد که در منزل خود تمام آن‌ها را گردآوری نموده و به این دانشگاه اهدا کرده‌است.

مسجد دانشگاه: این دانشگاه دارای مسجدی بسیار زیباست که با معماری اسلامی جذابیت فوق ‌العاده ای را پیدا کرده‌است و برای برگزاری نماز، انجام مراسم مذهبی از سال 1345 مورد استفاده قرار گرفته ‌است.

کتابخانه

در سال 1971 در بخش مرکزی دانشگاه تهران ساختمان جدید کتابخانه با طراحی‌های عبدالعزیز فرمانفرمایان افتتاح گردید که امروزه دارای 700000 جلد کتاب و نیز 1800نشریه از سراسر جهان می‌باشد. همچنین هر دانشکده به صورت اختصاصی و جداگانه دارای کتابخانه جدا می باشند.

سامانه نشر مجلات علمی

این دانشگاه در حال حاضر، از 139 نشریه تخصصی برخوردار می باشد که در97 نشریه از آن موفق به کسب رتبه‌های علمی- پژوهشی از دبیرخانه کمیسیون نشریات علمی کشور شده‌است. این نشریات یا به صورت فصلنامه و یا به صورت دو فصلنامه منتشر می‌گردند. این نشریات در بخش ویراستاری ادبی و صفحه آرایی و نیز در بخش انتشار به صورت نسخه‌های الکترونیکی و چاپی توسط انتشارات دانشگاه تهران تنظیم و تهیه می‌شوند.

پردیس های دانشگاه

• دانشگاه تهران دارای پردیس های متعددی است که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.
• پردیس مرکزی دانشگاه تهران
• دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
• دانشکده علوم اطلاعات و دانش‌شناسی
• پردیس ۱ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران
• پردیس علوم دانشگاه تهران
• پردیس هنرهای زیبا
• دانشکدهٔ ادبیّات و علوم انسانی
• مجموعه امیرآباد
• دانشکده کارآفرینی
• پردیس ۲ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران
• دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی
• دانشکدهٔ تربیت بدنی
• مؤسسه ژئوفیزیک
• دانشکده علوم و فنون نوین
• دانشکده فیزیک
• دانشکده مطالعات جهان
• پردیس دانشکده‌های فنی (همان دانشکده فنی سابق)
• پردیس ۱ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران (همان ساختمان قدیمی دانشکده فنی سایق واقع در خیابان انقلاب به تأسیس ۱۳۱۳)
• دانشکده مهندسی شیمی
• دانشکده مهندسی عمران
• دانشکده علوم مهندسی
• پردیس ۲ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران (همان دانشکده فنی سابق در خیابان کارگر شمالی-امیرآباد)
• دانشکده مهندسی مکانیک
• دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر
• انستیتو مهندسی نفت
• دانشکده مهندسی صنایع
• دانشکده مهندسی مواد و متالورژی
• دانشکده مهندسی معدن
• دانشکده مهندسی نقشه‌برداری
• پردیس ۳ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران (همان دانشکده فنی سابق در بخش مرکزی استان گیلان به تأسیس ۱۳۷۵ ه‍.خ)
• دانشکده فنی کاسپین
• دانشکده فنی فومن
• پردیس فارابی
• دانشکده مدیریت و حسابداری
• دانشکده حقوق
• دانشکده الهیات
• دانشکده مهندسی
• پردیس کشاورزی و منابع طبیعی
• پردیس ابوریحان
• پردیس هنرهای زیبا
• پردیس ارس دانشگاه تهران
• پردیس بین‌المللی کیش
• پردیس البرز دانشگاه تهران

دانشکده‌ها

دانشگاه تهران، به عنوان یک دانشگاه جامع دارای دانشکده های متعدد در رشته های گوناگون است که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

• دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران
• دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
• دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
• دانشکده فنی دانشگاه تهران
• دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
• دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه تهران
• دانشکده کشاورزی کرج
• دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران
• دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
• دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران
• دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران
• دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
• دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران
• دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
• دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران
• دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران
• دانشکده مدیریت (دانشگاه تهران)
• دانشکده فیزیک دانشگاه تهران
• دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
• دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران
• دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران
• مؤسسه ژئوفیزیک

چنانچه سوالی درباره این دانشگاه و شرایط ورود به آن، یا هر سوال دیگری درباره کنکور ارشد برق 98 داشتید، کافیست سوال خود را در زیر همین پست در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان لایوآموز در کمترین زمان به پرسش شما پاسخ دهند.

همچنین در لایوآموز بخوانید: آشنایی با دانشگاه صنعتی شریف

لایوآموز، همراه همیشگی شما در مسیر موفقیت!